Update bericht: dinsdag 16 mei 2023 - 15:00 uur
Na diverse weekend- en nachtafsluitingen in één rijrichting was het in de meivakantie dan zover: de Heinenoordtunnel was gedurende ruim 9 dagen in beide richtingen afgesloten voor doorgaand verkeer. De zorgorganisaties in Zuidwest-Nederland en West-Brabant bereidden zich van tevoren individueel en gezamenlijk voor op deze afsluiting om de continuïteit van de acute zorg te waarborgen.
Zoals verwacht, zorgde de afsluiting op bepaalde momenten voor vertraging op de weg, niet alleen op de omleidingsroutes en in de Hoeksche Waard, maar zeker ook op het wegennet in West-Brabant. Met alle getroffen maatregelen, waaronder extra ambulancecapaciteit, is grote impact op de continuïteit van acute zorg voorkomen. De zorg bleef bereikbaar en toegankelijk.
Natuurlijk had de afsluiting wel impact. Zo was het voor zorgpersoneel soms moeilijk om tijdig op het werk te komen. Ook liep het bestelde (niet-spoed) ambulancevervoer over grotere afstanden zoals verwacht vertraging op. De zorgorganisaties hebben zelf deze gevolgen zoveel mogelijk kunnen managen. Het ROAZ Zuidwest-Nederland, ROAZ Brabant en de 4 GHOR-bureaus hielden ondertussen een vinger aan de pols vanuit het speciaal ingestelde ‘Bovenregionaal Tactisch Team Zorg’ (BTTZ). Bovenregionaal continuïteitsmanagement bleek echter niet nodig.
Deze eerste grotere en langere afsluiting is door alle zorgpartijen geëvalueerd. De verbeterpunten nemen zij mee ter aanscherping van de laatste voorbereidingen voor de langdurige afsluitingen van de Haringvlietbrug en Heinenoordtunnel in de zomer. Ook dan worden onvermijdelijke vertragingen op de weg verwacht. De eerste afsluiting heeft wel het vertrouwen gewekt dat de voorbereide maatregelen binnen de acute zorg hebben gewerkt.
Update bericht: donderdag 13 april 2023 - 17:00 uur
De afgelopen periode zijn in een speciaal ingesteld ‘doelgroepenoverleg Zorg’ maatregelen afgesproken ter voorbereiding op de aankomende sluitingen van de Haringvlietbrug en Heinenoordtunnel. Voor de ambulancezorg en de bereikbaarheid per ambulance van de SEH en acute verloskunde is een zogenaamd ‘beschermingslagenmodel’ opgezet, met opeenvolgende lagen van maatregelen die de verwachte impact zoveel mogelijk moeten tegengaan. Dat begint met praktische maatregelen zoals toegang voor medische spoed via de 2e tunnelbuis Heinenoord, het voorkomen van lege terugritten en dynamisch capaciteitsmanagement door de meldkamer ambulancezorg.
De tweede beschermingslaag is het inzetten van extra ambulancecapaciteit door de vier betrokken ambulancediensten.
Als derde maatregel wordt gekeken naar andere spreiding van patiënten op momenten van grote verkeersopstoppingen.
De vierde beschermingslaag is het positioneren van een MICU-light voertuig bij het Van Weel Bethesda Ziekenhuis. Ook blijft er de mogelijkheid bestaan om tijdens de werkzaamheden de capaciteit van medium-care ambulances op te schalen.
Als laatste beschermingslaag is nagedacht over een tijdelijke helikoptervoorziening om het restrisico voor hoogcomplexe acute zorg te verminderen. Medisch geschoold helikopterpersoneel is echter schaars, dus het is nog niet definitief duidelijk of een helikoptervoorziening mogelijk is.
Verder zetten HAP ’t Hellegat en HAP Drechtdokters een extra visite-auto in. Ook organiseren de verloskundigen in het meest getroffen gebied een extra achterwacht en roostert het Van Weel Bethesda ziekenhuis extra verpleegkundigen in. Diverse zorginstellingen willen overnachtingsplekken aanbieden aan een deel van het personeel.
Ook wordt sommige kwetsbare patiënten in hoogcomplexe geplande zorg een overnachtingsplek aangeboden zodat ze niet door de spits hoeven te reizen. Verder wordt tijdens de werkzaamheden informatie over verkeer, weer, actuele rijtijden van ambulances, evenementen en knelpunten in de zorgketen actief gedeeld met alle zorgorganisaties.
Deze en nog andere maatregelen zijn door het Dagelijks Bestuur van het ROAZ Zuidwest-Nederland en het ROAZ Brabant omarmd. Rijkswaterstaat heeft voor een substantieel deel van de maatregelen toegezegd om de kosten te compenseren.
Update bericht: dinsdag 4 april 2023 - 08:00 uur
Om de renovaties goed te coördineren, vindt er veel overleg plaats met de betrokken partijen.De werkzaamheden hebben in meer of mindere mate impact in Zeeland, Zuid-Holland Zuid, Rotterdam-Rijnmond en West-Brabant. Er wordt rekening gehouden met lange files, met in het meest ongunstige scenario een ‘gridlock’, waardoor al het verkeer op de bestemde en omliggende wegen nagenoeg stil komt te liggen.
"Voor de ambulancedienst zijn de aanrijtijden door files de grootste zorg. 95 procent van onze ritten dient binnen een kwartier ter plaatse te zijn, maar is dat haalbaar?”, geeft Henk Bekendam aan, teammanager ambulancezorg Brabant Midden-West-Noord.
Doorgerekend
Naast dat de renovaties leiden tot veel verkeersoverlast voor weggebruikers, heeft het ook een risico op de acute zorg; komt de acute patiënt wel op tijd aan op de juiste plek? “De gevolgen van de verkeersscenario’s van Rijkswaterstaat zijn doorgerekend door het RIVM en op basis daarvan treffen we maatregelen om de impact op de acute zorg tot een minimum te beperken”, zegt Ruud Houdijk, projectleider namens NAZB en het ROAZ Zuidwest-Nederland.
Doelgroepenoverleg
Binnen het speciaal voor deze werkzaamheden ingestelde ‘doelgroepenoverleg Zorg’ wordt de voorbereiding van de zorg afgestemd met Rijkswaterstaat en op de maatregelen van de andere hulpdiensten binnen de veiligheidskolom. Ook worden afspraken gemaakt over compensatie voor maatregelen van individuele instellingen. Zo krijgen sommige medische professionals op weg naar een spoedsituatie een ontheffing voor de tweede Heinenoordtunnel, zetten we extra ambulances in en kijken we of er tijdelijk een speciale ambulancehelikopter kan worden ingezet.
Daarnaast zet Rijkswaterstaat een grootschalige communicatiecampagne in om weggebruikers te motiveren thuis te werken, buiten de spits te reizen, te carpoolen of het openbaar vervoer te gebruiken. Toch zijn files en opstoppingen op bepaalde plekken niet te voorkomen. “We zijn in de regio’s goed voorbereid en er ligt goede planvorming en een crisisstructuur”, zegt Jeanet van de Stel, strategisch adviseur bij GHOR Brabant Midden-West-Noord. “Maar het wordt spannend. Je kunt niet precies voorspellen hoe het gaat lopen, want we zijn voor een groot deel afhankelijk van menselijk gedrag.”
Scenario’s
De werkzaamheden vinden plaats in de zomer omdat het dan meestal wat rustiger is op de weg. Uitdaging echter van de zomerperiode is dat de regio Zeeland vakantiebestemming is. Voor de zorg heeft de zomer als nadeel dat zorgverleners in die periode zelf op vakantie zijn.
Medisch personeel en patiënten zullen ook in files belanden, waardoor zij mogelijk niet tijdig op locatie arriveren en die zorgverlening dus niet op tijd kan plaatsvinden. Ongelukken op de weg liggen ook op de loer; de verkeersdrukte neemt toe en mensen rijden andere onbekende routes. “Die risico’s versterken elkaar natuurlijk, waardoor de kans op een opgeschaalde situatie groter wordt”, aldus Jeanet.
Samenwerking
“Het mooie aan dit project is de regio-overstijgende samenwerking”, vindt Ruud. “We werken samen binnen twee ROAZ-regio’s en vier GHOR-bureaus, waarbinnen dan weer de acute ketenpartners als ambulance, ziekenhuizen, huisartsen en huisartsenposten, verloskundigen, GGZ en VVT samenwerken. Zo komen we op slimme oplossingen en slaan we een brug tussen het zorgdomein en veiligheidsdomein. Hoewel de impact verschilt per regio, is er een gedeeld verantwoordelijkheidsgevoel om de juiste maatregelen te treffen om de zorg voor de acute patiënt zo goed mogelijk te borgen.”
Henk en Jeanet sluiten zich daarbij aan. Henk: “Achter de schermen wordt keihard gewerkt om dit allemaal in goede banen te leiden. Iedereen in de keten wordt in zijn kracht gezet.” “Het is heel waardevol dat alle partijen zich verenigd hebben om deze opgave samen aan te pakken en elkaar te steunen waar nodig”, zegt Jeanet.
Update bericht: maandag 24 maart 2023 - 14:00 uur
De geplande renovaties van de Haringvlietbrug en de Heinenoordtunnel hebben een forse impact op de bereikbaarheid in de regio. Sinds december 2022 overleggen de zorgpartijen in Zuidwest-Nederland en West-Brabant intensief over mogelijke maatregelen om de gevolgen voor de zorg zoveel mogelijk te beperken.
Dit betreft maatregelen voor de bereikbaarheid van de zorg onder ‘normale omstandigheden’, maar ook maatregelen voor het geval zich tijdens de renovatie tegelijkertijd een ramp of crisis voordoet. Hiervoor is een speciale werkgroep ‘Opgeschaalde zorg’ ingesteld, met daarin vertegenwoordigers van de stafbureaus ROAZ, de GHOR-bureaus, de ambulancediensten, de meldkamers en enkele ziekenhuizen.
In de werkgroep is afgesproken zoveel mogelijk voort te bouwen op bestaande planvorming van de vier betrokken regio’s, zoals de ambulancebijstandsplannen en gewondenspreidingsplannen. Omdat de wegwerkzaamheden en extra files belemmerend zouden kunnen zijn voor de snelheid van capaciteitsopschaling, wordt bij incidenten in die periode laagdrempeliger besloten over te gaan tot alarmering en bijstand. Verder worden afspraken gemaakt over bovenregionale samenwerking en informatieuitwisseling tijdens een ramp of crisis. Opschaling vindt plaats volgens de normale GRIP-structuur van de betrokken vier veiligheidsregio’s.
Waar nodig wordt tussen de crisisteams en beleidsteams van de regio’s afgestemd. Als wordt geconstateerd dat een incident ook leidt tot grote impact op de continuïteit van de acute zorg, dan kunnen het ROAZ Zuidwest-Nederland en Netwerk Acute Zorg Brabant besluiten om een bovenregionaal Tactisch Team Zorg te formeren. Daarin nemen liaisons zitting van beide stafbureaus ROAZ, de GHOR-regio’s en de crisiscoördinatoren van relevante zorgpartijen. Over het bovenregionale informatiemanagement binnen de zorg in dat soort situaties worden nog specifieke afspraken gemaakt.
Het bovenregionaal Tactisch Team Zorg kan ook bijeen worden geroepen als niet een ramp of crisis, maar de wegwerkzaamheden zelf, leiden tot verstoring van de zorgcontinuïteit. Dat gebeurt op basis van concrete signalen uit het veld. De crisiscoördinatoren van alle zorgpartijen zijn het eerstaangewezen kanaal om dergelijke signalen af te geven. We werken nog uit waar zij tijdens de werkzaamheden met hun signalen terechtkunnen. Ook werken we nog uit hoe informatie en waarschuwingen van Rijkswaterstaat en de meldkamers over de actuele verkeerssituatie en andere relevante meldingen kunnen worden verspreid binnen de zorg. Deze uitwerkingen toetsen we bij de diverse betrokkenen en overlegorganen in beide ROAZ’en.