Wetenschappelijk onderzoek, betere patiëntenzorg

Mariska de Jongh, klinisch epidemioloog bij NAZB: “Lange tijd lag de focus bij onderzoek vooral op overlevingskansen van traumapatiënten. 98 procent van hen overleeft het ongeval. Echter, we weten weinig over hoe het de overlevers vergaat ná hun ongeval. Wij vroegen alle mensen van achttien jaar of ouder van augustus 2015 tot december 2016 die acuut werden opgenomen in een Brabants ziekenhuis om mee te doen aan de BIOS-studie (Brabant Injury Outcome Surveillance). De aard van hun verwondingen speelt daarbij geen rol. De ernst van het trauma zegt namelijk niet alles over de kwaliteit van leven na zo’n ingrijpende gebeurtenis.”

Welbevinden meten

Vijfduizend patiënten zijn voor de BIOS-studie tot twee jaar na hun ongeval op diverse momenten gevraagd naar hun gezondheidstoestand. Inmiddels zijn we een paar jaar verder en levert de BIOS een schat aan data op. Een deel van deze onderzoeken loopt nog steeds. Roos Havermans, arts-onderzoeker bij NAZB, doet momenteel een studie naar het welbevinden van patiënten en toetst dit met de vragenlijst EQ-5D. Deze vragenlijst meet vijf dimensies van gezondheid: mobiliteit, zelfzorg, dagelijkse activiteiten, pijn en angst/depressie. De meeste patiënten rapporteren fysieke problemen (verminderde mobiliteit en dagelijkse activiteiten) en pijn. Maar ook in de overige gezondheidsdomeinen (zie figuur) ervaren patiënten relatief veel klachten. Eén jaar na trauma geven zij aan nog steeds aanzienlijk meer problemen te ervaren dan de gemiddelde Nederlander. 

Nieuwe technologie

Een nadeel van vragenlijstonderzoek is dat het veel tijd vraagt van patiënten. “We gingen daarom op zoek naar alternatieven om vragenlijsten af te nemen zodat de belasting voor de patiënt zo laag mogelijk is. We kwamen uit bij Computer Adaptief Testen, een methode om met slechts een paar vragen een betrouwbaar beeld te krijgen van iemands gezondheidstoestand”, licht Mariska toe. Bij CAT haalt de computer de vragen uit een databank. De computer selecteert steeds de vragen op basis van het antwoord op de vorige vraag. Na slechts drie tot zeven vragen is al een nauwkeurige schatting mogelijk en stopt de computer automatisch met vragen stellen.

Toepasbaar op de praktijk

In het ziekenhuis worden uitkomsten van de vragenlijsten gebruikt in de klinische praktijk. De verkregen informatie wordt besproken tijdens het consult met de arts. Dat sluit aan bij de nieuwe ontwikkeling dat patiënten meebeslissen in de spreekkamer over hun behandeling. Samen beslissen arts en traumapatiënt over de best passende zorg. Met subsidiegelden van Zorginstituut Nederland introduceert bureau NAZB momenteel het gebruik van CAT-vragenlijsten in de regio Brabant. Daarnaast wordt een keuzehulp voor patiënten met een sleutelbeenbreuk geïmplementeerd bij diverse ziekenhuizen in Brabant.

Mariska: “Hoewel in de spoedeisende fase Samen beslissen niet altijd mogelijk is, is het belangrijk de traumapatiënt zo vroeg mogelijk te betrekken bij zijn behandeling. Want iedere patiënt heeft andere eisen en wensen. De verzamelde data van al ons onderzoek de afgelopen jaren droeg bij aan deze positieve ontwikkeling.”