Het was ruim anderhalf jaar geleden sinds de laatste thema-avond van NAZB. Vanwege de pandemie konden samenkomsten als deze lang niet georganiseerd worden. Ruim honderd deelnemers waren aanwezig bij de bijeenkomst. Met een bijzonder thema: drugslaboratoria.
De avond werd aan elkaar gepraat door bekende Brabander Frank Lammers, beter bekend als Ferry uit Undercover en vanuit die acteursrol dus wel bekend met het leven in de drugswereld. "Ik heb me eigen nog nooit zo veilig gevoeld tussen al deze zorgmensen", zegt Lammers gekscherend als hij de avond opent. "We gaan het vanavond hebben over drugslabs. Die hebben wij veul in Brabant."
De politie
Nederland heeft een ideaal vestigingsklimaat om een drugslab te starten, legt Pecht uit. "Het is redelijk gemakkelijk om drugs vanuit ons land te distribueren. Bovendien is het strafklimaat en de pakkans laag."
Nederland exporteert naar tal van Europese landen, met een 'gigantisch' verdienmodel voor criminelen. In Brabant worden met name de volgende drugs geproduceerd: crystal meth, speed, LSD, GHB en XTC.
Freek Pecht, eenheidscoördinator synthetische drugs bij politie Zeeland-West Brabant, geeft een kijkje achter de schermen van het politiewerk en beantwoordt de vraag: wat is het gevaar van drugslabs?
Het grootste risico van drugslaboratoria zit hem in het gebruik van gevaarlijke stoffen. De productie brengt grote risico's met zich mee voor milieu en omgeving. Het is daarbij niet ongewoon dat er gewonden of zelfs doden vallen. Pecht licht dat toe op basis van diverse casuïstiek.
De brandweer
De volgende spreker is Thorsten Hackl, adviseur gevaarlijke stoffen bij Veiligheidsregio Midden- en West Brabant. De brandweer wordt ingeschakeld bij laboratoria, dumpingen, vreemde zaken en gekke luchtjes.
Hackl geeft een uiteenzetting wat de brandweer in kaart brengt als een drugslab opgerold wordt: het explosiegevaar, het zuurstof- en koolmonoxidegehalte in de lucht en de zuurgraad. Vervolgens hebben de brandweerlieden de verantwoordelijkheid om het gebied te ontsmetten zodat de situatie veilig gesteld wordt.
De GAGS
Wat doen gevaarlijke stoffen met een menselijk lichaam? Wat doet een menselijk lichaam met gevaarlijke stoffen? Daarover kan Gezondheidskundig adviseur gevaarlijke stoffen (GAGS) Judith Dijks, werkzaam bij de GGD, meer vertellen. Een GAGS kan worden opgeroepen via de meldkamer. "Wij kunnen geen diagnose stellen, maar wel een handelingsperspectief bieden; wat doet een bepaalde stof met het lichaam en wat zijn de gezondheidsrisico's voor die persoon en degenen die hem verzorgen? Die adviezen nemen zorgverleners mee in hun behandeltraject." Daarnaast kijkt de GAGS naar de impact van drugslabs op de omgeving en in hoeverre mensen er rondom zijn blootgesteld aan gevaarlijke stoffen.
Wat zijn dan de gezondheidsrisico's van drugslabs? Het aantal binnengekomen meldingen 'valt nog mee', aldus Dijks. Echter, de vrijgekomen stoffen bij drugslabs zijn wel degelijk schadelijk voor het milieu, zoals kwik, fosfine en fosfor. Die brengen grote gezondheidsrisico's met zich mee, zeker voor de langere termijn. Daarom is het van belang dat politie en brandweer die drugslabs oprollen en de zorgverleners die in aanraking komen met de mensen 'van' de drugslabs zich heel goed beschermen tegen blootstellingsrisico's.
De ambulance
Kevin Vriens, ambulancechauffeur in Midden- en West-Brabant, start zijn praatje met een aantal casussen, waaronder de brand in Moerdijk en het incident met Paraquat (landbouwgif). Een typische situatie waar ook het ambulancepersoneel te maken kreeg met persoonlijke gezondheidsrisico's. Dan moeten ze wel veilig het gebied in kunnen.
De ambulances zijn tegenwoordig gevuld met een CBRN tas waar alle persoonlijke beschermingsmiddelen in zitten. Binnen de ambulance bestaat er een incident responseteam om 24/7 de mensen die besmet zijn in de warme zone te triageren, levensreddende handelingen verrichten en ondersteunen bij decontaminatie.
De SEH
Marcel Heessels, spoedeisende hulp verpleegkundige en CBRN aandachtsfunctionaris in het JBZ in Den Bosch, gaat in op secundaire besmettingen bij zorgverleners in ziekenhuizen. Hoewel bij politie en brandweer veel meldingen binnenkomen van drugslabs, bereiken de slachtoffers van drugslaboratoria zelden het ziekenhuis omdat ze al zijn overleden.
Toch zijn ziekenhuizen kwetsbaar vanwege zelfverwijzers bij dit soort incidenten. Een grote groep zelfverwijzers kan al gauw de normale bedrijfsvoering sterk beïnvloeden.
Ziekenhuizen bereiden zich daarop voor. Zo heeft het JBZ (net als alle andere ziekenhuizen in Brabant) een speciale decontaminatie-unit om patiënten daar veilig te ontsmetten. Maar dat moet wel getraind worden. De CBRN functionarissen schrijven daarom protocollen uit. In het ziekenhuis vinden opleidingen en trainingen plaats om te zorgen voor awareness bij de medewerkers.
Heessels: "CBRN komt niet zo vaak voor. Om te voorkomen dat slachtoffers blijvend letsel houden of dat overmatige maatregelen genomen worden ten opzichte van de ernst van de blootstelling zeggen wij: jaarlijks oefenen!"