In Nederland is de traumazorg opgedeeld in verschillende levels van traumacentra, waarbij onder andere de 24/7 aanwezigheid van verschillende specialismen en bepaalde faciliteiten op de Spoedeisende Hulp, Intensive Care en OK bepalen welk level traumazorg een ziekenhuis kan leveren. Daarbij wordt ernaar gestreefd dat 90% van de zwaargewonde traumapatiënten (dat zijn patiënten met een Injury Severity Score van 16 of hoger) primair wordt gepresenteerd in een level 1 ziekenhuis. De jaarlijkse rapportage van de Landelijke Traumaregistratie laat zien dat dit percentage niet gehaald wordt. Onder de zwaargewonde 70-plussers stijgt dit percentage zelfs verder door: tussen de 32 en 48% van deze patiënten wordt primair naar een level 2 of 3 traumacentrum gebracht.
Met behulp van de Landelijke Traumaregistratie probeerde Sara en haar collega's licht te werpen op enkele vraagstukken rondom de zwaargewonde ouderen in verschillende levels van traumacentra. Zijn de oudere zwaargewonden in level 1 en level 2/3 traumacentra vergelijkbaar met elkaar, kijkend naar leeftijd, gezondheid, en de ernst van het opgelopen letsel? Hoe verhouden de mortaliteitscijfers in level 1 en level 2/3 traumacentra zich met elkaar? Kunnen we risicofactoren voor mortaliteit in deze verschillende centra identificeren? Door deze vragen te beantwoorden, willen Sara en haar collega's de traumazorg voor deze groeiende populatie traumapatiënten te verbeteren.
Belangrijkste resultaten
Het onderzoek leverde interessante resultaten op:
- Oudere zwaargewonde patiënten in level 1 traumacentra waren significant jonger en gezonder dan de zwaargewonde ouderen die primair in een level 2/3 centrum worden gepresenteerd. Ook patiënten die direct worden overgeplaatst van een lager naar een hoog level traumacentrum waren jonger en gezonder.
- De oudere patiënten in level 1 traumacentra waren zwaarder gewond dan in level 2/3 traumacentrum. Hun letsel werd vaker veroorzaakt door hoogenergetische vallen en verkeersongevallen, daar waar laagenergetische traumamechanismen vaker de oorzaak waren van letsel bij patiënten in level 2/3 traumacentra.
- De populatie in een level 1 ziekenhuis had significant meer zwaar hersenletsel en een lage EMV-score. Direct overgeplaatste patiënten hadden ook zwaar hersenletsel, maar met een hoge EMV-score.
- Oudere zwaargewonde patiënten in een level 1 ziekenhuis kwamen vaker te overlijden, hadden een langere ligduur, en slechter functioneel herstel.
Een hoge leeftijd en een slechte pre-existente conditie waren in zowel level 1 als level 2/3 traumacentra belangrijke risicofactoren om te komen overlijden. Een lage EMV-score bij binnenkomst bleek de grootste risicofactor in beide cohorten; patiënten in level 2/3 traumacentra met een EMV-score tussen de 3 en 8 hadden bijna 20 keer meer kans om te komen overlijden dan zij met een EMV-score tussen de 9 en 15
Implicaties voor de praktijk
De gevonden resultaten bieden verschillende aanknopingspunten om de huidige traumazorg te belichten. Sara: “Ernstig letsel wordt prehospitaal met name onderschat wanneer het traumamechanisme mild is en wanneer ernstig letsel niet duidelijk visueel tot uiting komt. Ook zijn de huidige triagecriteria op straat weinig specifiek voor oudere traumapatiënten. Het ontwikkelen van ouderen-specifieke triagecriteria zou de identificatie van zwaargewonde ouderen mogelijk kunnen verbeteren.”
Sara en haar collega's bediscussiëren daarnaast ook de noodzakelijkheid van level 1 traumazorg voor deze populatie. "We zien dat met name de zwaargewonde ouderen met ernstig hersenletsel een groot risico hebben om te komen overlijden in level 2/3 traumacentra. Dit zou betekenen dat deze patiënten eerder primair naar een level 1 traumacentrum moeten worden getransporteerd. Hier staat tegenover dat, wanneer hersenletsel zo ernstig is dat de kans op overleving zeer minimaal is, de noodzakelijkheid van level 1 traumazorg kritisch overwogen kan worden. Dit geldt ook voor oudere zwaargewonde patiënten die reeds hebben aangegeven niet gereanimeerd of beademend te willen worden, of naar de Intensive Care willen gaan. In die gevallen kan level 2/3 traumazorg ook passende zorg zijn. Gedetailleerd dossieronderzoek is nodig om verder te kijken in hoeverre deze overwegingen bijdragen aan de ondertriage van zwaargewonde ouderen in Nederland.”
Artikel lezen?
Via deze link krijg je toegang.
Meer weten? Houd dan LinkedIn in de gaten of neem contact op met s.vanameijden@etz.nl.